「いや、」: Tuyệt chiêu 'mở bài' cho mọi phản biện

Bạn đang hào hứng kể về một kế hoạch và người bạn Nhật của bạn đáp lại: 『いや、それはちょっと…』 (Iya, sore wa chotto...). Khoan đã, họ đang phản đối ư? 😱

Đúng, nhưng không hẳn! 「いや、」 (iya) là một trong những từ đệm "quyền lực" nhất trong giao tiếp tiếng Nhật, và nó không chỉ đơn giản có nghĩa là "Không". Với kinh nghiệm hơn 10 năm, mình nhận ra rằng nắm vững cách dùng từ này chính là chìa khóa để phản biện và góp ý một cách cực kỳ tự nhiên và tinh tế.

Cùng mổ xẻ nhé!

---

「いや、」 không phải lúc nào cũng là "Không"

Nhiều bạn mới học sẽ dịch「いや」là "Không" một cách máy móc. Nhưng trong hội thoại, nó hiếm khi mang sắc thái gay gắt như NO trong tiếng Anh. Thay vào đó, nó hoạt động như một lời đệm (cushion), một tín hiệu cho thấy "Tôi đã nghe ý kiến của bạn, và bây giờ tôi sắp đưa ra một suy nghĩ hơi khác một chút."

Các cách dùng "thần sầu" của 「いや、」

1. Phản biện hoặc sửa ý một cách nhẹ nhàng 😌

Đây là cách dùng phổ biến nhất. Thay vì nói thẳng 違います (Sai rồi), người Nhật sẽ dùng いや、 để làm cho lời phản biện mềm mại hơn.

Ví dụ:

A: 「田中さんって、大阪出身だっけ？」 (Anh Tanaka quê ở Osaka nhỉ?) B: 「いや、京都だって言ってたよ。」 (À không, anh ấy nói là ở Kyoto cơ.)

👉 Thấy không? いや、 ở đây chỉ đơn giản là một cách đính chính thông tin rất nhẹ nhàng.

2. Phủ định và đưa ra ý kiến khác 💡

Khi bạn muốn bác bỏ ý kiến của người nói và đề xuất một phương án khác, いや、 là lựa chọn hoàn hảo để bắt đầu.

Ví dụ:

A: 「時間ないから、タクシーで行こうか。」 (Không có thời gian nên mình đi taxi đi.) B: 「いや、電車の方が早いと思うよ。」 (Ừm không, tớ nghĩ đi tàu điện sẽ nhanh hơn đấy.)

3. Khiêm tốn khi được khen (照れ隠し) 🙏

Đây là một phản xạ siêu "Nhật"! Khi được ai đó khen, thay vì nói ありがとう (Cảm ơn), rất nhiều người sẽ dùng いやいやいや... (lặp lại nhiều lần) để thể hiện sự khiêm tốn, gần như là "làm gì có chuyện đó".

Ví dụ:

A: 「日本語、お上手ですね！」 (Tiếng Nhật của bạn giỏi quá!) B: 「いやいやいや、とんでもないです！まだまだです。」 (Ôi không không không, làm gì có ạ! Em còn kém lắm.)

✨ Kết luận

Việc thêm いや、 vào đầu một câu phản biện giống như việc bạn "lót" một tấm đệm êm ái trước khi đặt ý kiến của mình xuống. Nó thể hiện bạn là người biết lắng nghe, tôn trọng người đối diện và có kỹ năng giao tiếp khéo léo.

Lần tới, thay vì im lặng hoặc nói thẳng でも… (nhưng...), hãy thử dùng いや、 để mở đầu xem sao. Bạn sẽ thấy cuộc hội thoại trở nên mượt mà hơn rất nhiều đấy! 😉