「わけにはいかない」: Khi 'không thể' vì lòng tự trọng

Bạn đã bao giờ rơi vào tình huống mà về mặt lý thuyết thì bạn có thể làm được, nhưng có một rào cản vô hình nào đó (như trách nhiệm, lương tâm, hay áp lực xã hội) khiến bạn không cho phép mình làm vậy chưa? 🤔

Đó chính là lúc người Nhật dùng tuyệt chiêu「〜わけにはいかない」!

Đây không phải là 「できない」(không thể làm được vì thiếu năng lực), mà là một lời khẳng định đầy trách nhiệm: "Tôi không thể làm thế được (vì hoàn cảnh/lương tâm không cho phép)".

Cùng xem vài ví dụ thực tế nhé!

Tình huống 1: Áp lực đồng nghiệp 👨‍💻

Công việc của bạn đã xong, nhưng mọi người trong team vẫn đang cặm cụi làm thêm giờ. Bạn muốn về lắm nhưng...

🗣️ まだみんなが頑張っているから、自分だけ先に帰るわけにはいかないよな。 (Mada minna ga ganbatte iru kara, jibun dake saki ni kaeru wake ni wa ikanai yo na.) Dịch nghĩa: Mọi người vẫn đang cố gắng, nên mình không thể nào về trước được.

Ở đây, bạn hoàn toàn có thể đứng dậy và đi về. Nhưng áp lực từ sự hòa hợp (和 - wa) và không muốn bị coi là ích kỷ khiến bạn "không thể" làm vậy. Đó chính là 「わけにはいかない」.

Tình huống 2: Lời nhờ vả khó xử 🙏

Một người bạn thân nhờ bạn nói dối giúp một chuyện. Bạn rất quý bạn mình, nhưng...

🗣️ 親友だけど、嘘をついてくれなんて頼みは聞くわけにはいかない。 (Shinyuu dakedo, uso o tsuite kure nante tanomi wa kiku wake ni wa ikanai.) Dịch nghĩa: Dù là bạn thân nhưng tôi không thể nghe theo lời nhờ vả kiểu như bảo tôi nói dối được.

Bạn có thể nói dối, nhưng lương tâm và nguyên tắc sống của bạn không cho phép. Đây là một sự từ chối dựa trên "lòng tự trọng" và giá trị cá nhân.

💡 Nâng cao: Thể khẳng định "Không thể không..."

Khi bạn chuyển nó thành thể phủ định kép 「〜ないわけにはいかない」, nó lại mang nghĩa "không thể không làm / buộc phải làm".

🗣️ 社長の命令だから、従わないわけにはいかない。 (Shachou no meirei dakara, shitagawanai wake ni wa ikanai.) Dịch nghĩa: Vì là mệnh lệnh của giám đốc nên tôi không thể không tuân theo (buộc phải tuân theo).

Chốt lại ✨

Khác với「できない」(bất lực), 「わけにはいかない」thể hiện bạn là một người có suy nghĩ, có trách nhiệm và hành động dựa trên các quy tắc xã hội hoặc nguyên tắc của bản thân.

Nắm vững cách dùng này, bạn sẽ không chỉ giao tiếp chuẩn hơn, mà còn cho thấy một sự trưởng thành và tinh tế trong suy nghĩ của mình. Hãy thử dùng nó nhé!