見て見ぬふり (mite minu furi): Khi 'làm ngơ' là một nghệ thuật

Đã bao giờ bạn đang đi trên tàu điện và thấy một người say rượu ngủ gật, vai cứ gục dần sang người bên cạnh chưa? 😅 Hay thấy đồng nghiệp lén lút xem video trong giờ làm?

Trong những tình huống 'khó đỡ' như vậy, nhiều người Nhật sẽ vận dụng một 'kỹ năng' xã hội thượng thừa: 見て見ぬふり (mite minu furi).

Đây không phải là một thái độ vô cảm, mà là cả một nghệ thuật ứng xử ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa.

👀 "Thấy mà như không thấy" nghĩa là gì?

Cùng bóc tách từng chữ nhé:

• 見て (mite): Nhìn, thấy
• 見ぬ (minu): Dạng cổ của 見ない (minai), nghĩa là 'không nhìn'
• ふり (furi): Giả vờ, làm ra vẻ

➡️ Ghép lại, 見て見ぬふり có nghĩa là "Nhìn thấy nhưng giả vờ như không thấy". Đây là hành động có ý thức lựa chọn việc 'làm ngơ' trước một sự việc nào đó mà mình đã chứng kiến.

🤔 Tại sao người Nhật lại làm vậy?

Đây không hẳn là sự thờ ơ, mà thường xuất phát từ những suy nghĩ rất đặc trưng của văn hóa Nhật:

• Tránh phiền phức (面倒事を避ける): Đây là lý do hàng đầu. Can thiệp vào chuyện không phải của mình có thể dẫn đến những rắc rối không đáng có.
• Tôn trọng sự riêng tư: Người Nhật rất coi trọng không gian cá nhân. Họ cho rằng chuyện của người khác thì nên để họ tự giải quyết.
• Giữ hòa khí (和を保つ): Việc chỉ ra lỗi sai của ai đó có thể làm họ mất mặt và phá vỡ sự hòa hợp chung. 'Làm ngơ' đôi khi lại là cách để giữ cho mọi thứ êm đềm.

Ví dụ thực tế:

• Trên tàu 🚃: Thấy một người trang điểm trên tàu (hành động bị coi là thiếu ý tứ), hầu hết mọi người sẽ 見て見ぬふり.
• Công ty 🏢: Thấy đồng nghiệp mắc một lỗi nhỏ trong tài liệu không quá quan trọng, thay vì chỉ ra ngay trước mặt mọi người, họ có thể sẽ 見て見ぬふり hoặc đợi lúc chỉ có hai người để góp ý riêng.
• Ngoài đường phố 🏙️: Một cặp đôi đang cãi nhau khá căng thẳng. Người qua đường thường sẽ đi lướt qua, coi như không có chuyện gì xảy ra.

⚠️ Mặt trái của đồng xu

Tuy nhiên, 見て見ぬふり cũng có mặt trái của nó. Trong những trường hợp nghiêm trọng như bắt nạt (いじめ), quấy rối (痴漢), hay khi ai đó thực sự cần giúp đỡ, hành động 'làm ngơ' này sẽ biến thành sự vô trách nhiệm và thờ ơ đáng lên án.

Việc phân định ranh giới giữa 'tinh tế' và 'vô tâm' chính là điểm khó nhất khi áp dụng 'nghệ thuật' này.

✨ Tóm lại, 見て見ぬふり là một cụm từ cực kỳ thực tế, phản ánh sâu sắc tư duy "dĩ hòa vi quý" và mong muốn tránh xung đột của người Nhật. Hiểu được nó không chỉ giúp bạn hiểu một câu nói, mà còn hiểu sâu hơn về cách người Nhật ứng xử để giữ cho xã hội vận hành một cách (tương đối) êm đềm.